Ziemia Lubuska wraz z Pomorzem Zachodnim, Śląskiem, Warmią i Mazurami na mocy postanowień konferencji w Poczdamie (17.07-2.08.1945r.) stało się częścią państwa polskiego. Sprawy własnościowe na tych terenach regulowały akty prawne wydane w 1945r.: dekret z 2 marca o majątkach opuszczonych i porzuconych, ustawa z 6 maja o majątkach opuszczonych i porzuconych oraz dekret z 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich. Do mienia poniemieckiego miały też zastosowanie przepisy dekretów z 13.11.1945r. o zarządzie Ziem Odzyskanych oraz z 6.09.1946r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych. W wyniku tych regulacji zdecydowana większość dawnych majątków szlacheckich na terenie Pomorza Zachodniego stała się własnością państwa polskiego. Oddano je w zarząd państwowych gospodarstw rolnych, tworzonych od stycznia 1949r.
Dwory i pałace stały się siedzibami zarządów państwowych gospodarstw rolnych. Lokowano w nich także pracowników PGR-ów. Nierzadko budowle te wykorzystywano jako magazyny, jak np. w zamku w Swobnicy (gm. Banie), gdzie do dziś w zakamarkach, pod posadzkami i na poddaszu znajduje się ziarno. PGRy nie dbały o powierzone mienie. Wiele dworów i pałaców nie przetrwało do naszych czasów. Dewastacji i całkowitemu zniszczeniu uległy m.in.: pałac w Chłopowie (gm. Myślibórz), dwór ryglowy w Wielisławicach (gm. Strzelce Kraj.), pałac z XVIII w. w Brzozie (gm. Strzelce Kraj.) i wiele innych.
W dawnych rezydencjach umieszczano także szkoły, domy opieki czy domy dziecka, jak np. w pałacach w Renicach (gm. Myślibórz), Krzemlinie (gm. Pyrzyce) i Brzezinach (gm. Drawno), Smolnicy (gm. Dębno.), Zielinie (gm. Mieszkowice). Te obiekty, pomimo zmian związanych z adaptacją do nowych funkcji, przetrwały do naszych czasów w stanie daleko lepszym niż budynki użytkowane przez pracowników PGRów, którzy nie mając prawa własności do zamieszkiwanych lokali, zupełnie o nie nie dbali.
Spis, jaki udało mi się umieścić, dokonany został dzięki wycieczkom rowerowym, uzupełniony wiadomościami z książek oraz internetu. Nie jest doskonały i nie zawiera wszystkich znajdujących się w pobliżu rezydencji i majątków. Z biegiem czasu będę go udoskonalał, aby ocalić od zapomnienia te ciekawe i pełne tajemnic miejsca.