Powrót
Chró¶cik(Neuendorf)Dawna wie¶, obecnie czę¶ć Gorzowa, położona na wysoko¶ci 82 m n.p.m. na żyznych glebach Wysoczyzny Gorzowskiej. 6 km na zach, od centrum miasta. Wbrew niem. Neuendorf (nowa wie¶) ¶lady wskazuj± na istnienie osadnictwa co najmniej od połowy XII w. a więc w czasach panowania polskiego. Po raz pierwszy wie¶ została wymieniona w dokumencie Albrechta III z 22.05.1300 r. dla cystersów z Kołbacza w zwi±zku z nadaniem Mironic, ale w pełne posiadanie Chró¶cika klasztor wszedł dopiero w XV w. Wie¶ posiadała 32 rany ziemi. Pod r. 1470 zanotowano, iż z Chró¶cika pochodził burmistrz gorzowski, Cawel Einnahmen. Po sekularyzacji klasztoru w Mironicach 15.09.1539 r. wie¶ weszła w skład domeny państwowej. Ostatni opat Johan Kuehne został pierwszym luterańskim pastorem w Baczynie, ale na swoj± siedzibę wybrał Chró¶cik. Wszystkie służebno¶ci, ¶wiadczenia i daniny chłopów z Chró¶cika zostały jemu przypisane. Spadkobiercy pastora "z powodu jakich¶ przestępstw" utracili te przywileje. Dworek byłego opata, z ogrodami i winnicami, przeszedł w posiadanie rodziny zarz±dcy dóbr państwowych w Mironicach nazwiskiem Hanff. Natomiast kolejny pastor w Baczynie, Walenty Hanff, który też wolał rezydować w Chró¶ciku polecił parafianom z 4 wsi wybudować dom mieszkalny na cmentarzu. Po ¶mierci pastora dom zajęli jego spadkobiercy, a chłopi musieli wybudować now± plebanię w Baczymie.
Sołtys w Chró¶ciku posiadał 6 łanów ziemi uprawnej, dochody i karczmy i prawo do hodowli owiec. Jednocze¶nie zobowi±zany był do hodowli macior i krów rozpłodowych. Z 7 chłopów, dwóch miało po 3 łany, pozostali po 4 łany. Zagrodnicy ziemi nie posiadali. Za użytkowanie ł±k gmina płaciła czynsz, najpierw do domeny państwowej w Mironicach, a następnie rodzinie von Schoenebeck. Za ł±ki w pobliżu Jenina płacono 30 szefli (15 korców) owsa. Wojna 30-letnia (1618-48) wyludniła Chró¶cik. Jeszcze w 1635 r. pustych było 5 zagród chłopskich, z których dwie elektor przekazał rodzinie Hanff jako dziedziczny maj±tek tytułem spłaty pożyczki, jak± zarz±dcy w Mironicach udzielili dominie w 1672 r. w wysoko¶ci 1800 talarów. Spłata długu następowała długo, skoro w 1714 r. wdowa Hanff jako zastaw dzierżyła sołectwo z 6 łarami. Spis z lat 1718-19 w¶ród chłopów odnotował takie słowiańskie nazwiska, jak Selchow, Troschke.
W 1809 r. Chró¶cik posiadał 10 budynków i 159 mieszkańców w tym 9 komorników i 1 kowal. W 1861 r. wie¶ rozrosła się do 23 domów i 221 mieszkańców. Niewiele wiemy o pierwszym ko¶ciele. Obecny został zbudowany w stylu neogotyckim w 1871 r. Zawieszono tam dzwon z br±zu ufundowany w 1731 r. przez wdowę Hanff. Został on podczas I wojny ¶w. zabrany na cele militarne. W 1925 roku został on zast±piony dzwonem z 1738 r. przeniesionym z Różańska. Z dawnej ¶wi±tyni pozostała też póĽnobarokowa dzwonnica z XVIII w. 15.09.1912 r. wie¶ uzyskała połczenie kolejowe z Gorzowem i My¶liborzem. W 1925 r. Chró¶cik posiadał 460 mieszkańców. W 1933 r. gmina obejmowała 1465 ha ziemi i 485 ludzi. Zaraz po II wojnie ¶w. Chró¶cik był wsi± gromadzk± w gminie Bogdaniec. W latach 50-tych należał do gromady Wieprzyce. W 1958 r. liczył ponad 150 mieszkańców. W 1977 r. został przył±czony do Gorzowa Wlkp.
Pokaż widok na większej mapie
