Powrót

Stary Dwór(Altenhof)

Dwór w Starym Dworze (Antiqua Curia, Altenhof, Kgl. Forst.), otoczony zespołem folwarcznym położony jest w południowo-wschodniej partii wsi, nieopodal niewielkiego nawsia, zabudowanego kościołem. Budynek nieco cofnięty w stosunku do istniejącej zabudowy, zamyka od strony północnej prostokątny, wydłużony dziedziniec, obudowany budynkami gospodarczymi, wzniesionymi w 2. poł. XIX wieku, o ozdobnych, licowanych cegłą elewacjach. Zespół rezydencjonalny od południa ograniczał nieistniejący obecnie pałac, odgrodzony od folwarku parkiem. Miejscowość o średniowiecznej metryce, po raz pierwszy wzmiankowana została w materiałach źródłowych w 1256 r. gdy dobra te zostały zakupione przez cystersów z Paradyża od rycerza Sulisława. Folwark wraz z dworem, pełniący siedzibę grangii klasztornej, musiał istnieć we wsi już w średniowieczu, o czym świadczy łacińska nazwa miejscowości. W XVIII wieku obecny dwór był miejscem tajnego zjazdu wielkopolskich przywódców konfederacji barskiej. Po sekularyzacji dóbr klasztornych wieś stała się częścią domeny królewskiej w Wyszanowie. W 1803 roku wśród dzierżawców był Oberamtmann Fuss, a w początkach XX wieku pani Sarazzin. Po 1945 roku dawny majątek stał się częścią PGR, podległym od 1958 roku większym jednostkom organizacyjnym, najpierw w Międzyrzeczu, potem w Bukowcu i Goraju. W 1990 roku obiekt został przejęty przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, a następnie w 1998, w stanie budowlanej ruiny, sprzedany prywatnym właścicielom. Dwór został wzniesiony prawdopodobnie w 1. poł. XVIII wieku, jakkolwiek proporcje bryły wskazywać mogą na jego wcześniejsze pochodzenie. Parterowa budowla położona na planie wydłużonego prostokąta i nakryta wysokim dwuspadowym dachem z naczółkami odznacza się szlachetnymi proporcjami. Stosunek wysokości ścian do dachu wynosi 2:5. Masyw dachu urozmaicały rzędy wolich oczek, zlikwidowanych podczas przebudowy w 1965 roku. W ich miejsce wprowadzono następnie wystawki, które usunięto przy ostatnim remoncie i odtworzono niektóre z pierwotnych okien dachowych. Układ wnętrza jest dwutraktowy, z sienią, w której zlokalizowane są schody w trakcie od frontu. Pomieszczenia w obrębie traktów były pierwotnie w umieszczone amfiladowo. Po wielu remontach, a zwłaszcza w wyniku prac przeprowadzonych w roku 1965, zatarto harmonijną symetrię elewacji. Sześcioosiowe elewacje, z drzwiami w trzeciej osi patrząc od zachodu, posiadają otwory na osiach pierwotnych przepruć, lecz wielkość otworów była już dowolna i nie odpowiadała ich oryginalnej formie. Niegdyś część okien zamknięta była łukami odcinkowymi. We wnętrzu brak elementów pierwotnego wyposażenia, poza stolarką schodów zabiegowych, pochodzących z 2. poł. XIX wieku. W latach 2000-2004 nowi właściciele dokonali kapitalnego remontu budynku, wymienili ceramiczne pokrycie dachu, odtworzyli niektóre z wolich oczek oraz zastąpili skorodowane partie ceglanych ścian nowym budulcem. Podczas prac odtworzono pierwotną kompozycję elewacji, wymieniono stolarkę okienną i drzwiową, pochodzącą z 2. poł. XX wieku. Dostawiono także od frontu ganek.

Pokaż widok na większej mapie