Powrót

Chełm Górny(Hohen Wartenberg)

Historia Chełma Górnego (Hohen Wartenberg) jest ściśle związana z miejscowością Chełm Dolny. Wieś należała ongiś do dwóch dworów rycerskich istniejących spoza wsi Chełm Dolny. Prawny stan posiadania ulegał przez stulecia zawiłością i był niejasny. Posiadacz tzw. dzierżawca zmieniał się dość często i szybko. W roku 1696 jest dziedziną urzędową należącą do miasta Dębna. Elektorski dwór myśliwski stał w tym miejscu, gdzie są dziś właściwie główne dobra Chełma Górnego. W połowie XIX wieku jest posiadłością Chełma Dolnego, wtedy obejmowała całkowicie dolną osadę. Podczas sądowego przetargu nabył te dobra właściciel ziemski von Wedel. Wkrótce znowu zmienił się właściciel. W 1881 roku posiadaczem dóbr został Herman von Tresckow. Wielokrotnie oba majątki i zagrody chłopskie miały zmienne granice między obiema miejscowościami położonymi blisko siebie. Żeby odróżnić główne dobra Chełm Dolny od tych położonych wyżej około 20 m, nazwano je Chełm Górny. W 1902 roku dobra kupił Bruno Goltdammer i wzorowo gospodarzył. W pobliżu dóbr powstały robotnicze mieszkania i fabryka mączki ziemniaczanej. Ostatnim właścicielem dóbr został rolnik Krahmer. Majątek otrzymał prawo patronatu przy kościele w Chełmie Dolnym. Właściciel ziemski w 1908 roku odnowił kościół i wybudował dzwonni. W roku 1945 gdy wkroczyły oddziały Armii Czerwonej natychmiast rozstrzelały leśniczego. Wielu mieszkańców zostało deportowanych, niektórzy uciekli przed załogą okupanta.Tadeusz Kołucki Dwór z 1904 r. Dwór po renowacji, stanowi dominujący element założenia dworsko-parkowego. Park dworski ma charakter krajobrazowo-leśny, z licznym starodrzewem o cechach pomnikowych (dęby, buki) oraz śródparkowymi stawami. Jednak granice parku uległy częściowemu zatarciu.

Pokaż widok na większej mapie