Powrót
Stoleczna(Stolzenfelde)Na początku XIX wieku Stołeczna składała się z części chłopskiej i majątku (własność landrata von Sydow). Do wsi przypisanych było 20 łanów, na których osadzonych było 14 półchłopów, 12 komorników, 5 tkaczy, kowal i leśniczy - łącznie 240 mieszkańców. W połowie XIX wieku majątek (łącznie z folwarkiem Birkholz) liczył 4620 mórg ziemi (w tym 35% lasów). W latach 20 i 30-tych XX wieku majątek był własnością Konrada von Sydow i liczył 1151 ha ziemi. Prowadzona była tu duża hodowla owiec, bydła i świń a w majątku działała gorzelnia i płatkarnia.Pałac usytuowany między podwórzem i parkiem, skierowany fasadą na północ. Pałac został wzniesiony w 1892-93 roku przez Konrada von Sydow. Brak informacji o budowniczych pałacu, należy przypuszczać, że von Sydowie skorzystali z usług dobrze wykształconego architekta który potrafił zaprojektować okazałą rezydencję, o bogatej (neorenesansowej) formie. Obiekt wzniesiono na miejscu wcześniejszego, ryglowego dworu. W pałacu zachowały się liczne elementy pierwotnego wyposażenia, o cechach zabytkowych Przez stulecia pałac wraz z otaczającym majątkiem był własnością rodziny von Sydov. W połowie XIX w., będąc własnością Fryderyka von Sydov, majątek stawiano za wzór. Działały tu dwa młyny, gorzelnia oraz browar, hodowano owce i bydło, produkowano także sery sprzedawane również w Berlinie. O dawnych czasach świetności świadczy budynek pałacu, murowany z dwoma wieżami, od północnej strony podjazd, od strony południowej obszerny taras. - powierzchnia zabudowy - 765,00 m2 - powierzchnia użytkowa - 1709,5 m2 W budynku zachowane oryginalne detale, żelazne okucia, wykończenia schodów, kolumny z malowidłami, sufuty. Ściany licowane blokami granitowymi. Pokrycie dachu, dachówka karpiówka, ułożona w koronę, kopuły wież wykonane z miedzi wraz z wykończeniami. Budynek otoczony parkiem, który od północnej strony graniczy z pozostałościami folwarku, od południa park opada w kierunku stawów, dalej las oraz łąki. Część granic parku posiada naturalny charakter. Łączna powierzchnia parku 66.442 m2. Kompleks parkowo - pałacowy powstał z początkiem XIX wieku. Park, o założeniu angielskim, z bogatym drzewostanem liściastym (lipy, kasztanowce, jesiony), liczy ok. 170-180 lat W parku znajdują się następujące rodzaje drzew : dąb, jesion, lipa, kasztan, klon, olcha, wierzba. Rozmieszczenie drzewostanu w kompleksie parkowym jest nieregularne. Niektóre egzemplarze drzew mają charakter pomnikowy. Obiekt został wpisany do rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie w 1958 r. pod numerem 1007. 31 stycznia 1945 roku nastąpiło wejście Czerwonej Armii. Po zakończeniu działań wojennych mieszkańcy wsi wiele wycierpieli pod ich okupacją. Plądrowano i niszczono codziennie, szczególnie w pałacu. Wiele budynków spalono, także szkołę. Kilku mężczyzn rozstrzelano, kobiety i młode dziewczyny zgwałcono, część ludności wywieziono na wschód. Ostateczna deportacja ludności niemieckiej nastąpiła na początku lipca 1945 roku. Po 1945 roku budynek został zaadoptowany na pomieszczenia administracyjne i mieszkania miejscowego PGR-u, przy czym zachowano prawie wszystkie elementy pierwotnego wyposażenia.
Pokaż widok na większej mapie
