Powrót

Strąpie(Trampe)

Zespół podworski w Strąpiu stanowi założenie przestrzenne, o czytelnej pierwotnej kompozycji, ze wszystkimi elementami składowymi historycznej struktury (dwór, park, dziedziniec z zabudową folwarczną ). Strapię powstało zapewne w XV wieku i związane było z majątkiem w Dzikowie. Wieś zaznaczona jest na mapie Pomorza Eilharda Lubinusa z 1618 roku. Jeden z najstarszych przekazów archiwalnych pochodzi natomiast z 1718 roku. Właścicielem tutejszych dóbr ziemskich był wówczas major Wilhelm Sigismund von Küssow, jego brat Georg Ehrenteich i kuzyni Carl Heinrich i Bern Friedrich. Wymienia się zarazem folwark wraz z owczarnią. We wsi było wówczas 10 chałupników i kowal. Na początku XIX wieku właścicielem był major von Lebbin. W połowie tego stulecia tutejsze dobra stanowiły własność Heinricha Carla Woliera. Później miejscowość należała do rodziny Bohmów. W 1911 roku właścicielem był Ulrich Bohm, a następnie Wilhelm Bohm. W 1945 roku ostatni właściciel majątku ziemskiego został zastrzelony, a jego grób znajduje się opodal kościoła. Jeszcze na początku XX wieku trzymano tu ok. 1200 owiec. Hodowano też konie, bydło oraz trzodę chlewną. Z założeniem folwarcznym powiązana była wieś, której mieszkańcy zatrudnieni byli w ramach majątku. Układ przestrzenny miejscowości podkreślony jest zwartym szpalerem topoli nasadzonym wzdłuż drogi wiejskiej od strony jeziora. Dwór neobarokowy z 1 ćwierci XIX w., przebudowany na początku XX w. Parterowy z użytkowym poddaszem. Murowany z cegły, otynkowany. Elewacje o skromnym wystroju neobarokowym. Rozplanowany na rzucie wydłużonego prostokąta, z pseudo-ryzalitami na osi. Fasada 13-osiowa, symetryczna. Bryła zwarta przykryta wysokim dachem mansardowym z facjatkami. Oś główną podkreślają w fasadzie i elewacji ogrodowej wystawki o neobarokowych szczytach. Wejście główne poprzedza taras obwiedziony dekoracyjnie opracowaną metalową balustradą. Z elementów pierwotnego wyposażenia zachowały się: w większości stolarka okienna i drzwiowa, dwie klatki schodowe z dekoracyjnie opracowanymi balustradami schodów. Park o charakterze krajobrazowym, swobodnym, z elementami romantycznymi, założony na początku XIX w. Położony po zachodniej stronie dworu i dziedzińca folwarcznego. Powiązany kompozycyjnie z dwoma jeziorami polodowcowymi. Z elementów komponowanych czytelne są : polana widokowa położona od strony elewacji ogrodowej dworu, z nasadzeniami drzew dekoracyjnych i okazałych (w tym : cyprysik obw. 120 cm, modrzewie 230 i 280 cm, świerki 210 i 230 cm, lipy 440 i 450 cm, wiąz, dąb, klon 450 cm, brzoza 230 cm) oraz owalny staw. Podwórze (dziedziniec folwarczny) zorientowane w układzie południkowym, zajmuje wsch. część założenia. Całość zabudowy rozlokowana na obwodzie czworoboku, poszerzonego w części południowej, tworzy zwarte wnętrze architektoniczne. W skład zespołu zabudowy folwarcznej wchodzą następujące komponenty: w ścianie zachodniej - budynek inwentarski wraz z wieżą (gołębnik) z 4 ćw. XIX w.,w ścianie północnej - gorzelnia z 1893 r, w ścianie wschodniej - budynek inwentarsko-magazynowy z 4 ćw. XIX w., owczarnie z 1889 r. i z 4 ćw. XIX w.,w ścianie południowej - budynek mieszkalno-gospodarczy z pocz. XX w., budynki ceglane o eklektycznym wystroju architektonicznym (z przewagą elementów neogotyckich). 1911 roku na południe od dworu, z inicjatywy właściciela majątku Ulricha Bohma, wybudowany został kościół w stylu modernistycznym. Jest to budowla murowana, tynkowana, założona na planie podłużnym, z czworoboczną wieżą i wyodrębnionym prezbiterium. Wewnątrz zachował się historyczny wystrój i wyposażenie wnętrza, w tym ołtarz, empora muzyczna i ławki. Na szczególną uwagę zasługuje kolebkowy, drewniany strop o bogatej dekoracji malarskiej z przedstawieniem wici roślinnej, a także figuralne witraże w oknach prezbiterium. Konsekracja świątyni miała miejsce w 1959 roku. Obecnie jest to kościół filialny pw. MB Różańcowej. Z dworem powiązany jest park krajobrazowy z elementami romantycznymi, położony nad jeziorem, w sąsiedztwie rezydencji i zabudowy folwarcznej. Powierzchnia założenia parkowego wynosi ok. 6 ha. Do dnia dzisiejszego czytelna jest polana położona od strony elewacji tylnej dworu. Park posiada powierzchnię lekko pofałdowaną, która obniża się w kierunku Jeziora Trojak. Układ komunikacyjny parku jest zatarty. Drzewostan składa się przeważnie z gatunków rodzimych, w tym dębów, wiązów, lip, grabów, kasztanowców, topól i świerków. Większość drzew tworzy jedno-gatunkowe grupy. Pojedynczo występują gatunki rzadkie, np. cyprysik lawsona, modrzew europejski, lipa długoogonkowa. Świerki pospolite rosną w niewielkich skupiskach rozrzuconych po całym terenie parku. Największe skupiska tworzą dęby szypułkowe i wiązy szypułkowe, a w innej części parku kasztanowce białe i topole białe. Pod okapem koron okazałych drzew występuje podrost złożony z samosiewów i krzewów czarnego bzu oraz śnieguliczki. Są także nowe, powojenne nasadzenia np. lipy sadzone w kilku rzędach. W sąsiedztwie kościoła i dworu rośnie pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie pnia 750 cm. Jest to najokazalsze i najgrubsze drzewo na terenie gminy rosnące na terenie parków podworskich. Występują tutaj też dęby czerwone, świerki pospolite, brzozy brodawkowate, daglezje zielone, klon jawor, krzewy jaśminowca. Na terenie podmokłym, przy jeziorze, rośnie śnieguliczka biała, leszczyna pospolita oraz drzewa lubiące wilgotne podłoże jak olchy i wierzby W Strąpiu istnieje największy i najlepiej zachowany zespół podworski w powiecie myśliborskim. Stanowi całość funkcjonalno-przestrzenną i kompozycyjną.

Pokaż widok na większej mapie