Powrót

Stary Klukom(Alt Klucken)

Park dworski z 1. poł. XIX wieku, nr rej. 280 z 20 października 1979 r. Park tworzą dęby, buki, świerki. Występują także dąb czerwony, głóg, modrzew, daglezja, kasztanowce czerwone, jesion. Pałac spłonął w 1945 r. Dziedzińce folwarczne: południowy o zatartej kompozycji, z fragmentarycznie zachowaną pierwotną zabudową (ob. po modernizacji), z licznymi nawarstwieniami architektonicznymi - tak mieszkalnymi (o kubistycznych bryłach) i gospodarczymi - np. baniaste silosy mieszalni pasz, które stanowią szpetną dominantę historycznym krajobrazie wsi oraz w otoczeniu zabytkowego kościoła i parku; północny wyburzony, z pustą działką.

Klukom to wieś o metryce średniowiecznej, której nazwa pochodzi od słowiańskiego słowa "kluka" (motyka lub fragment gałęzi, korzenia - wici, znak); - wieś założona została w sąsiedztwie dóbr zakonu joannitów i cystersów, nadanych odpowiednio w 1237 i 1250 r., co było powodem licznych roszczeń i najazdów w/w zakonów; m.in. w 1267 r. Klukom został zajęty przez joannitów, w 1269 r. odbity przez cystersów kołbackich; - ok. 1284 r. wieś przejęta przez margrabiów brandenburskich na obszarze; - na pocz. XIV w. powstała druga (nowa) wieś Klukom, odtąd starsza nazywano "antiqua Klucken"; - wg. katastru ziemskiego margrabiego Ludwika Starszego z 1337 r. Stary Klukom liczył 54 łany ziemi (w tym 4 plebańskie), czyli obszarowo była to wieś średniej wielkości; - w owym czasie niewielkie lenno posiadała rodzina Rowedel, która z czasem dzieliła je z rodziną Güntersberg; - Rowedlowie posiadali swą część Starego Klukomia do XVII w., od 1635 przejęte przez rodzinę Beneckendorf (8 łanów, 6 chłopów i 2 zagrodników), a od 1672 r. 1/4 wsi należała do rodziny Billerbeck (3 chłopów i pasterz); odtąd przez ok. 70 lat wsią dzielili się sukcesorzy obu rodzin; - w czasie wojny 30-letniej (1618-48) wieś liczyła 45 łanów, które dzieliło 20 chłopów i 2 zagrodników; po wojnie opustoszałe gospodarstwa chłopskie (22 łany) przyłączono do dworu; - dopiero w XVIII wieku wykształcił się majątek rycerski w Starym Klukomiu, ponieważ dotąd część Benckendorfów należała do dworu w Wardyniu, a część Rowedlów do dworu w Krzęcinie; - w latach 1715-18 wieś posiadała tylko 19 łanów: 7 chłopów (po 2 łany), 2 chłopów (po 1 łanie), 2 zagrodników, 1 pasterz; - w l. 1739-44 majątek nabyła (obie części) rodzina von Goltz; następnie w posiadaniu rodzin: von Seidlitz, von Kleist (1763 r.) i von Braun - po podziale na dwie części - von Wedel, von Wolff (1795 r.), von Braunschweig (1803 r.), Johann Kunkel (1818 r.), ok. 1850 r. rodzina Ravenstein, - w poł. XIX w. majątek w Starym Klukomiu z folwarkiem Kleszczewo obejmował 2.647 mórg ziemi oraz 416 mórg z trzech, przyłączonych na pocz. XIX w. i 62 morgi kościelne; - na pocz. XIX w., po separacji gruntów wieś liczyła: 8 pełnych chłopów, 1 zagrodnika, 12 chałupników, 8 komorników i kowala; - również w 2 poł. XIXw. kilkakrotnie zmieniali się właściciel majątku w Starym Klukomiu: 1856 r. - Freidrich Braun (emerytowany starosta), 1860 r. - August Eggeling (radca domenalny), 1868 r. - Gustav Nitsche (kupiec z Berlina), a następnie jego syn - Gustav Rudolf, 1892 r. - Adolf Kelch, 1899 r. - Ernest Schäper; - 29.01.1921 r. część majątku w Starym Klukomiu oraz folwark Kleszczewo (ok. 500 ha) nabył Eugen Küger, który rozparcelował na gospodarstwa chłopskie, a na resztówce (336 ha) osiadł Karl Schäper; - w wyniku parcelacji powstała Kolonia Stary Klukom: 39 zagród, w tym 22 pełnorolne, 12 chłopów "jednokonnych" oraz 5 robotników i rzemieślników - w 1925 r. we wsi były 32 zagrody chłopskie i 66 gospodarstw domowych; - 1939 r. - 105 gospodarstw domowych; - do 1938 r. Stary Klukom wchodził w skład Kreisu Arnswalde, Reg. Bez. Frankfurt, Prov. Brandenburg; następnie w ramach Regierungsbezirk Grenzmark Posen-Westprussen

Pokaż widok na większej mapie