Powrót

Kiełpin(Reitzenstein)

Podziękowania dla Rafała za pomoc w odnalezieniu ruin pałacu ;)

Tereny, na których powstała osada należały w połowie XVIII wieku do rodziny von Waldow. W 1778r. Otto von Reitzenstein założył kolonię Kiełpin osadzając 12 rodzin na nowym folwarku. W latach 1785 - 1790 wzniesiono dwór, który zlokalizowany jest w północnej części osady, w osi alei dworskiej, w odległości ok. 450m od drogi do Rudnicy. W 1795r. W wyniku koligacji rodzinnych folwark w Kiełpinie przeszedł w ręce rodziny von Waldow, która zarządzała nim aż do II wojny światowej. Głównym obiektem folwarku jest pałac. Po jego południowej stronie ulokowane są budynki gospodarcze dawnego zespołu folwarcznego oraz dom oficjalisty (dom rządcy) i dwojaki. Od południa prowadzi do pałacu aleja dworska wysadzana lipami, zwieńczona w części północnej gazonem i podjazdem. Pałac był jednopiętrowym, otynkowanym budynkiem posadowionym na wysokiej kondygnacji cokołowej i posiadającym dach mansardowy. Po obu długich stronach budynku znajdowały się zaokrąglone rampy podjazdowe do drzwi. Z jedenastu osi po stronie dziedzińca trzy z nich były lekko wysunięte, nad nimi znajdowała się ażurowa, kamienna balustrada dachu zwieńczona kamiennymi wazonami. W części centralnej znajdowały się drzwi wejściowe do pałacu. Strona parkowa była jeszcze bardziej okazała i miała 13 osi, z których 5 środkowych wysunięte były jako poprzeczna przybudówka. Również trzyosiowe ściany krótkie były dwukondygnacyjne. Cokół pokrywała kamienna mozaika. Okna i drzwi miały płytkie łuki, na kondygnacjach głównych mocno zaakcentowane gzymsami okiennymi z cegieł licowanych. Na ażurowej balustradzie od strony dziedzińca herb łączony właściciela pałacu S.C.E. von Reitzensteini jego żony, z tyłu jego nazwisko i data budowy: 1786 - 1790, szczyt od strony ogrodu był zwieńczony posągiem bogini Ceres w naturalnej wielkości człowieka. Wnętrze pałacu było podzielone długimi korytarzami. Schody na krótkiej ścianie miały masywne, ażurowe balustrady wykonane z prostokątnych listew o różnych wzorach. Jeden z pieców kaflowych na pierwszym piętrze pochodził z okresu budowy pałacu, był wykonany ze żłobkowanych białych kafli i zwieńczony wazonem. Pozostałe piece pochodziły z pierwszej połowy i przełomu XIX wieku. Oba pomieszczenia we wschodniej części pałacu na parterze były udekorowane jedno dwoma jońskimi żłobkowanymi kolumnami, które podpierały belkę dzielącą pokój. Drugi pokój miał wystrój w formie malarstwa tapetowego o delikatnym zdobieniu z motywami rzymskimi. W jednym z pokoi w zachodniej części pałacu znajdowała się okrągła alkowa z drewnianą kopułą. Podłogi w przeważającej części wykonane były z desek podłogowych, niektóre miały parkiet o wzorze kwadratu. Przed pałacem znajdował się okrągły plac trawiasty, do którego wiodła aleja lipowa. Po bokach alei znajdowały się rozmieszczone w regularnych odstępach jednopiętrowe budynki o konstrukcji szkieletowej. Za pałacem był rozległy park z dużą zarośniętą osią środkową i licznymi osiami poprzecznymi, które otwierały się na wodopoje bydła oraz na bajora i kanały. Przy pałacu znajdowały się piękne stare dęby i jeden duży modrzew. Według innych źródeł dodać można iż dach kryty był dachówką karpiówką, dolne połacie w rybią łuskę, górne w koronkę. Więźba drewniana na kołki. Cztery kominy postkowe. W piwnicach sklepienia krzyżowe, również w skarbcu (przyległym od zachodu do salonu). Pozostałe stropy drewniane. Całkowicie podpiwniczony, parterowy z częściowo mieszkalnym poddaszem. Układ wnętrz dwu i półtraktowy, na parterze z holem i salonem. Główna klatka schodowa we wschodniej części traktu frontowego, schody dwubiegowe. Drzwi płycicowe, podłogi białe i parkiety. Instalacje wodno - kanalizacyjne, elektryczność, ogrzewanie piecowe. Po II wojnie światowej dwór stał się własnością PGR - Wawrów. Został zdewastowany. W latach 1950 - 60 mieścił się w nim magazyn zboża. Od 1963r. Obiekt jest nie użytkowany. Rozkradziony i zniszczony zawalił się, zostały tylko fragmenty murów. Od 1985r. Był własnością Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Rolno - Spożywczego w Gorzowie Wlkp. Aktualnie własnością prywatną.

(Poniższy tekst pochodzi z książki "Obiekty zabytkowe do zagospodarowania na terenie województwa gorzowskiego" z 1981roku)

Zespół dworsko-parkowy zbudowany na przełomie XVIII i XIX wieku w stylu nawiązującym do baroku. Fasada i elewacje przebudowane w XIX wieku. Założony na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, podpiwniczony. Kubatura 9.500 m3 Powierzchnia użytkowa 1.560 m2 Budynek zdewastowany, stropy uszkodzone, dach nieszczelny, stolarka źle zachowana. Otoczony parkiem o powierzchni 10.0 ha. Leży w pobliżu drogi międzynarodowej E-14. Aktualnie obiekt nieużytkowany, stanowi własność Urzędu Gminy w Deszcznie.

Pokaż widok na większej mapie