Powrót

Murzynowo(Morrn)

Murzynowo położone jest na zachodnim skraju Puszczy Noteckiej. Na wschodzie rozciągają się rozlewiska, oddalonej o ok. 6 km rzeki Warty. Założenie pałacowo-parkowe wraz z folwarkiem mieści się w południowo-zachodniej części miejscowości. Budynki folwarczne usytuowane są wokół dwóch dziedzińców, do których prowadziły odrębne wjazdy z drogi wiejskiej. Zabudowania północnego dziedzińca sąsiadują bezpośrednio z kościołem. Przy dziedzińcu południowym, na wprost wjazdu, w narożniku południowo-zachodnim wzniesiono pałac. Pierzeję południową dziedzińca stanowią spichlerz, gorzelnia i budynek mieszkalny. Za pałacem, od zachodu i południa znajduje się park z dużym stawem. W okresie piastowskim wieś należała do królewszczyzny, zarządzanej przez zamek w Międzyrzeczu. Po śmierci króla Przemysła II kasztelanię międzyrzecką przejęła Brandenburgia. Margrabia Jan w dniu 26.06.1316 roku nadał Międzyrzecz z przyległościami, z wyjątkiem czterech wsi, w tym Murzynowa, Arnoldowi von Uchtenhagen. Władysław Łokietek odzyskał te tereny ok. 1324 roku. W kolejnych latach historię miejscowości determinowało położenie na pograniczu polsko-niemieckim. Dokument z lustracji, datowany na 1564 loku stwierdza podział wsi na dwie odrębne własności: część polską - należącą do króla i niemiecką - do szlachcica Christowa Rolki, podległego Janowi z Kostrzyna. Rolkowie, później zwani von Rüleke sprzedali swoją część dwóm rodom: von Brandt i von Gramm w 1694 roku. Majątek scalił w 1784 roku Johann von Schöning, który w tym czasie posiadał również część polską. Na mocy porozumienia z 1782 roku za włączenie Murzynowa do Nowej Marchii król polski otrzymał 18 tys. złotych polskich, a starostowie międzyrzeccy roczną opłatę w wysokości 3 tys. złotych, która wypłacana była do roku 1851. Ponadto, włączono do Polski 510 ha ziemi w okolicy Jezierca, pobliskiej osady położonej w Puszczy Noteckiej. Syn i następca von Schöninga - Stephen Christian, późniejszy starosta gorzowski, miał obowiązek wystawienia w Murzynowie dworku z ośmioma izbami w ciągu dwóch lat. Od 1816 roku właścicielami majątku byli urzędnicy państwowi i mieszczanie, którzy zmieniali się jeszcze wielokrotnie. W połowie XIX wieku wieś wraz z folwarkami w Warcinie i Dobrojewie zajmowała 1686 ha. Dokładnej daty powstania pałacu i jego budowniczych nie można dziś ustalić, prawdopodobnie wzniesiony został w połowie XIX wieku. Budynek założony został na planie prostokąta z elewacją frontową po stronie wschodniej, dwukondygnacyjny, z wysoką piwnicą i poddaszem użytkowym. Od północy wąskim łącznikiem pałac połączony jest z niższą, również dwukondygnacyjną, oficyną. Elewacja frontowa, siedmioosiowa, symetryczna z wejściem zaakcentowanym kolumnowym portykiem, zwieńczonym na piętrze tarasem. Zachodnia, ogrodowa elewacja, sześcioosiowa z zadaszonym tarasem w partii parteru. W bocznej, południowej elewacji dominuje trzyczęściowy wykusz, sięgający poddasza. Po jego obu stronach symetrycznie rozmieszczono cztery płaskorzeźby ze scenami antycznymi. Wszystkie elewacje mają sharmonizowane detale architektoniczne: gzyms międzykondygnacyjny, koronujący, gzymsy nadokienne odcinkowe i opaski okienne. We wnętrzach zachowała się stolarka drzwiowa ramowo-płycinowa z portalami, oryginalnymi okuciami, zamkami i klamkami, jedynie w wejściu głównym wymieniono drzwi na współczesne. Okna prostokątne, skrzynkowe, dwudzielne, czteropolowe na piętrze i ośmiopolowe w parterze również są pierwotne. Po upaństwowieniu majątku w 1945 roku zabudowania folwarczne przejęło PGR, a w pałacu umieszczono szkołę podstawową, istniejącą do dziś. Adaptacja na cele szkolne spowodowała zmiany we wnętrzu obiektu, wprowadzono nowe ściany działowe, które częściowo zniszczyły sztukaterie. Poddasze stopniowo przystosowano do celów mieszkalnych.

Pokaż widok na większej mapie