Powrót
Strychy(Striche)>Ruiny dworu zlokalizowane są w ramach zespołu folwarcznego, znajdującego się w środkowej części miejscowości. Budowla zamykała od strony zachodniej prostokątny dziedziniec gospodarczy, uformowany z zabudowań gospodarczych oraz usytuowanej po stronie wschodniej gorzelni. Po północnej stronie dworu znajdują się relikty założenia parkowego. Wjazd na teren dziedzińca usytuowany był od strony południowej i północno-wschodniej. Strychy to miejscowość o genezie późnośredniowiecznej, wymieniona po raz pierwszy w 1425 roku jako własność szlachecka nieokreślonych bliżej Wincentego i Mikołaja. Następnie wieś stała się własnością znanego wielkopolskiego rodu Ostrorogów. W 1444 roku jako właściciele Strychów wymienieni zostali Stanisław i Dobrogost z Ostroroga. Z czasem bracia dokonali podziału dóbr. Strychy przypadły wówczas Stanisławowi. Jego sukcesorem był syn Jan z Ostroroga, kasztelan poznański i starosta generalny wielkopolski, który przekazał miejscowość w dożywocie swojej drugiej żonie - Dorocie z Wrześni. Wkrótce toczyła ona spór sądowy ze swoimi pasierbami. W 1510 roku Stanisław z Ostroroga przekazał Strychy swojemu bratu Wacławowi. Ten zapisał na nich 700 zł. posagu dla swojej żony Urszuli z Kutna. W 1532 roku Urszula w zamian za Koźminek przekazała dobra Janowi, Jakubowi i Stanisławowi z Ostroroga. Przed 1591 rokiem właścicielem majątku był Jan z Ostroroga, starosta malborski, podczaszy koronny, kasztelan poznański i następnie wojewoda poznański. W 1697 roku sprzedał on dobra międzychodzkie, w tym i Strychy, Krzysztofowi von Unruhowi. Nowy właściciel był przedstawicielem niemieckiej, protestanckiej szlachty, która z czasem uległa polonizacji i po części rekatolicyzacji. W 1627 roku Baltazar Unrug po śmierci ojca otrzymał Strychy i Muchocin. Kolejnym właścicielem był Adam Abracham, który miał ośmioro dzieci. W 1805 roku ostatni z Unrugów Rudolf Alexander sprzedał Strychy bliżej nieokreślonemu kontrahentowi. W latach 40. XIX wieku właścicielem Strychów był Albin Węsierski z Dłuska. Być może to właśnie on lub jego nieznany z nazwiska poprzednik wybudował dwór. Kolejnymi właścicielami byli niejaki Knispel, a następnie A. Liebig. W 1901 roku posiadłość znalazła się w posiadaniu Wernera Franza, zmarłego na krótko przed zakończeniem II wojny światowej. Ostatnim właścicielem majątku ziemskiego był jego syn Rudolf Franz. Do 1795 roku wieś znajdowała się na terytorium Rzeczypospolitej, a następnie w ramach państwa brandenbursko-pruskiego. W 1919 roku znalazła się po stronie niemieckiej, będąc wsią graniczną. W 1945 roku miejscowość została włączona w granice państwa polskiego. Po wojnie majątek ziemski uległ nacjonalizacji. Budynek dworu służył jako magazyn PGR i następnie został opuszczony. Zabudowania folwarczne stanowiły w latach 70. XX wieku własność tuczarni WPPM w Zielonej Górze, a następnie należały również do Przedsiębiorstwa Przemysłu Rolniczego w Przytocznej. Na początku lat 90. XX wieku były w posiadaniu tuczarni trzody chlewnej w Dobiegniewie. Obecnie relikty zabudowań folwarku i ruiny dworu znajdują się w rękach prywatnych. Dwór został wzniesiony w stylu klasycystycznym. Według relacji ostatniego właściciela majątku ziemskiego, miało to miejsce w 1826 roku. Wcześniej w Strychach znajdował się XVII-wieczny pałac wybudowany przez Unrugów. Budynek dworu został założony na planie prostokątnym na osi północ - południe. Jest to budowla murowana na wysokim cokole z kamienia i cegły ceramicznej na zaprawie wapiennej. W obecnym kształcie zachowały się fragmenty ścian obwodowych oraz działowych. Był to obiekt podpiwniczony, prostopadłościenny, parterowy, nakryty dachem dwuspadowym, naczółkowym. Poddasze było użytkowe, dwupoziomowe. W zachodniej i wschodniej połaci dachu umieszczone były okna powiekowe. Elewacja frontowa została ukształtowana jako ośmioosiowa z murowanym, kolumnowym portykiem w osi centralnej. Elewacja tylna zakomponowana została jako ośmioosiowa, niesymetryczna. Elewacje boczne były trzy- i czteroosiowe w parterze oraz trzyosiowe w partii poddasza. Elewacje dekorowane były boniowaniem i uskokowym gzymsem koronującym. W piwnicach znajdują się sklepienia kolebkowe na gurtach. Pomieszczenia parteru nakryte były stropem belkowym. Według relacji ostatniego właściciela dwór został przebudowany w 1908 roku. Zapewne chodziło o układ przestrzenny wnętrza, którego analiza wskazuje na wtórne podziały pomieszczeń. W latach 90. XX wieku układ przestrzenny był dwuipółtraktowy z sienią przelotową. Do dnia dzisiejszego nie zachowały się jakiekolwiek elementy wystroju i wyposażenia wnętrz, jak również stolarka okienna i drzwiowa. Dwór w Strychach stanowi przykład klasycystycznej architektury rezydencjonalnej na terenie Marchii Brandenburskiej z reprezentacyjnym, kolumnowym gankiem, stanowiącym odwołanie do rozwiązań wielkopolskich. W okresie powojennym nie prowadzono w obrębie dworu żadnych większych remontów. Taki stan rzeczy spowodował stopniowe niszczenie budynku i w konsekwencji, po upadku państwowego przedsiębiorstwa administrującego obiektem, obrócenia go w ruinę w latach 90. XX wieku.Błażej Skaziński Źródło: "Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego"(Poniższy tekst pochodzi z książki "Obiekty zabytkowe do zagospodarowania na terenie województwa gorzowskiego" z 1981roku)Zespół dworsko-parkowy murowany w XIX wieku w stylu neoklasycznym. Budynek jednokondygnacyjny, podpiwniczony. Kubatura około 2.000 m3 Powierzchnia użytkowa około 360 m2. Obiekt opuszczony, nie zagospodarowany, zaniedbany, wymaga remontu adaptacyjnego. Stolarka, tynki, dach w dość dobrym stanie. Otwory okienne i drzwiowe zabezpieczone deskami. Otoczony parkiem zabytkowym o powierzchni 2,2 ha, usytuowany w centrum wsi. Dogodny dojazd do Przytocznej i Skwierzyny. Właścicielem dworu i parku jest Urzqd Gminy w Przytocznej.
Pokaż widok na większej mapie
